ಬಿಗ್ ಬ್ರೇಕಿಂಗ್! ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ತಕ್ಷಣದ ಸ್ಫೋಟಕ ಆಘಾತ 100% ಖಚಿತ?
ಅಮೆರಿಕವು ಇರಾನ್‌ನ ಪರಮಾಣು ನೆಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿಯ ನಂತರ, ಇರಾನ್ ತನ್ನ ಶತ್ರುಗಳಿಗೆ “ಖಡಕ್” ಉತ್ತರ ನೀಡಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ. ಇದರ ಭಾಗವಾಗಿ, ಇರಾನ್‌ನ ಸಂಸತ್ತು (ಮಜ್ಲಿಸ್) ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿ (Strait of Hormuz) ಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪಕ್ಕೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಜಾಗತಿಕ ತೈಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಕಂಪನವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದ್ದು, ಇದು ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ತೀವ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ ಎಂಬ ಆತಂಕ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲ್, ಡೀಸೆಲ್ ಬೆಲೆಗಳು ಗಗನಕ್ಕೇರಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಜೇಬಿಗೆ ಕತ್ತರಿ ಬೀಳುವ ಭೀತಿ ಎದುರಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಬೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ನೇರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ.
ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿ ಬಂದ್ ಆದರೆ ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಬೆಲೆ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಏಕೆ?
ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯು ಜಾಗತಿಕ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ವ್ಯಾಪಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು. ಪ್ರತಿದಿನ 20% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜಾಗತಿಕ ತೈಲವು ಈ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜಲಸಂಧಿಯು ಓಮನ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ನಡುವೆ ಕೇವಲ 33 ಕಿ.ಮೀ (21 ಮೈಲಿ) ಅಗಲವಿದೆ, ಇದು ಅದರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ತನ್ನ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಆಮದುಗಳ ಸುಮಾರು 80% ರಷ್ಟನ್ನು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಈ ಪೂರೈಕೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯ ಮೂಲಕವೇ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ಯುಎಇ, ಇರಾಕ್, ಕುವೈತ್ ಮತ್ತು ಕತಾರ್‌ನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ತೈಲ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡಲು ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ. ಇರಾನ್ ಈ ಜಲಸಂಧಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದರೆ, ತೈಲ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಅಡಚಣೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಬಾಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ನೇರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಇಂಧನ ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆ:
ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯ ಬಂದ್‌ನಿಂದ ಭಾರತವು ಹಲವು ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
- ಇಂಧನ ಬೆಲೆಗಳ ತೀವ್ರ ಏರಿಕೆ: ತೈಲ ಪೂರೈಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಬೆಲೆಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಏರುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್ ಬೆಲೆಗಳು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಲಿವೆ.
- ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆ: ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿ ಬಂದ್ ಆದರೆ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಬೆಲೆಗಳು ಪ್ರತಿ ಬ್ಯಾರೆಲ್‌ಗೆ $80 ರಿಂದ $90 ಕ್ಕೆ ಏರಬಹುದು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬಿಗಡಾಯಿಸಿದರೆ, $100 ರಿಂದ $120 ರವರೆಗೂ ತಲುಪುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಕೆಲವು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಇದು $150 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ $10 ಹೆಚ್ಚಳವು ಭಾರತದ ಜಿಡಿಪಿಗೆ 0.5% ನಷ್ಟು ಹೊಡೆತ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಬೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ನೇರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.
- ಹಣದುಬ್ಬರ ಹೆಚ್ಚಳ: ಇಂಧನ ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆಯು ಸಾಗಣೆ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ, ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಬೆಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ನೇರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಟ್ಟಾರೆ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಖರೀದಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ.
- ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ: ತೈಲ ಆಮದಿನ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆ ಹೆಚ್ಚಿರುವುದರಿಂದ, ಭಾರತದ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೊರತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಮೀಸಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕುಸಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
- ಸಾಗಣೆ ವೆಚ್ಚ ಹೆಚ್ಚಳ: ಜಲಸಂಧಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದರೆ, ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಕೇಪ್ ಆಫ್ ಗುಡ್ ಹೋಪ್ (Cape of Good Hope) ಮೂಲಕ ಸುತ್ತುಬಳಸಿ ಪರ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಗಣೆ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಸಾಗಣೆ ಸಮಯವನ್ನು 15-20 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಗಳಿಗೆ ಭಾರಿ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಇಂಧನ ಭದ್ರತೆಯ ಆತಂಕ: ಭಾರತವು ತನ್ನ ತೈಲ ಆಮದು ಮೂಲಗಳನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾ, ಅಮೆರಿಕ, ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ನಂತಹ ದೇಶಗಳಿಂದಲೂ ತೈಲವನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೂ, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಿಂದ ಬರುವ ತೈಲದ ಪ್ರಮಾಣ ಗಣನೀಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಪೂರೈಕೆ ವ್ಯತ್ಯಯಗಳು ಸಣ್ಣ ಅವಧಿಗಾದರೂ ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಭದ್ರತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಭಾರತವು ಸುಮಾರು 5.5 ಮಿಲಿಯನ್ bpd ತೈಲವನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ 2 ಮಿಲಿಯನ್ bpd ಈ ಜಲಸಂಧಿಯ ಮೂಲಕ ಸಾಗುತ್ತದೆ.
ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧತೆಗಳು:
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಸಚಿವ ಹರ್ದೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಪುರಿ ಅವರು ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಭದ್ರತೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತವು ಸಾಕಷ್ಟು ತೈಲ ಮೀಸಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪೂರೈಕೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಿದ್ಧವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಬೆಲೆಗಳು ಪ್ರತಿ ಬ್ಯಾರೆಲ್‌ಗೆ $105 ದಾಟಿದರೆ ಇಂಧನದ ಮೇಲಿನ ಅಬಕಾರಿ ಸುಂಕವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಮುಂದೇನು?
ಇರಾನ್ ಈ ಹಿಂದೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುವ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿತ್ತು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ 2011, 2018, 2020 ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ), ಆದರೆ ತನ್ನದೇ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದರಿಂದ ಇದುವರೆಗೆ ಅಂತಹ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿಲ್ಲ. ಇರಾನ್ ತನ್ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೈಲವನ್ನು (ಸುಮಾರು 96%) ಈ ಜಲಸಂಧಿಯ ಮೂಲಕ ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜಲಸಂಧಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದರೆ ಚೀನಾದಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಆಮದುದಾರರಿಗೆ ಭಾರಿ ಹೊಡೆತ ಬೀಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಇರಾನ್‌ಗೆ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗುತ್ತದೆ.
ಇರಾನ್‌ನ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿಯ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲರ ಗಮನ ನೆಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಜಾಗತಿಕ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳ ಮೇಲೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತದಂತಹ ತೈಲ ಆಮದುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗುವವರೆಗೆ ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಬೆಲೆಯ ಸುತ್ತ ಆತಂಕದ ವಾತಾವರಣ ಮುಂದುವರಿಯಲಿದೆ.
